Lagers in topkwaliteit houden. Hoe doe je dat?
Alle bewegende onderdelen op je fiets hebben te maken met lagers. Je wielen, pedalen, trapas, balhoofd, derailleurwieltjes, overal zitten lagers in. Maar hoe zorg je dat ze goed blijven werken? En wat kan ik doen als de lager niet meer goed werkt? Valt dat onder garantie? In deze blog vertel ik je alles over hoe je die lagers het beste kunt onderhouden, zodat jouw fiets als nieuw blijft werken!
Schoonmaken
Waarschijnlijk pleeg je zelf al onderhoud aan je fiets. Een beetje olie op de ketting, een doekje over het frame of onderdelen vervangen. Door je fiets goed te onderhouden, zorg je ervoor dat onderdelen langer mee gaan en voorkom je slijtage. Ook de lagers in je fiets hebben regelmatig onderhoud nodig. Zeker de lagers in je wielen vragen om wat onderhoud. Als ze gewoon werken, denk je er waarschijnlijk niet vaak aan. Pas als de lagers niet meer soepel lopen, wordt er actie ondernomen. Maar dan is het vaak al te laat en moet je dit slijtageonderdeel vaak vervangen. Omdat het om een slijtageonderdeel gaat, bieden de meeste leverancier helaas geen, of een beperkte garantie van bijvoorbeeld 6 maanden op lagers. Om de levensduur te verlengen kun je de lagers regelmatig schoonmaken. Pas wel op tijdens het schoonmaken! Gebruik je een te krachtige ontvetter of een hogedrukspuit om je fiets schoon te maken, dan kun je het vet uit je lagers spuiten.
Wat is een lager eigenlijk?
Een lager zorgt ervoor dat onderdelen van je fiets vrij kunnen bewegen. Op de onderstaande afbeelding is een dwarsdoorsnede van een lager te zien. Het draaien doet een lager door een rij kogels (1) die tussen twee metalen sleuven(2) zitten. Om het vet op zijn plek te houden en vuil buiten te houden zijn de meeste lagers afgedicht met een rubber of plastic seal(3). Als deze onderdelen niet versleten of vuil zijn, loopt de lager soepel.
Voorkomen is beter dan…
Lagers gaan vooral snel achteruit als er water en vuil in komt. Door je fiets regelmatig schoon te maken voorkom je dat er vuil naar de lagers kruipt. Toch zal er na verloop van tijd altijd iets in de lager terecht komen. Als je in de regen fietst gaat dat bovendien extra snel. Een wiellager kan dan snel achteruit gaan. Een beetje zand in een lager kan hem beschadigen, waarna de lager niet meer soepel loopt. De seal houdt vuil veelal tegen, maar niet alles. Daarom is het essentieel om lagers te onderhouden. Lagers zijn rondom de kogels voorzien van vet of olie die je kunt verversen. Daarvoor dien je de seal los te maken. Doe dit voorzichtig, want als deze beschadigd zal hij de lager niet meer goed beschermen tegen vuil en water. Door de lager eerst schoon te maken met een ontvetter, haal je het vet en vuil weg uit de lagers. Droog ze goed en vet ze daarna opnieuw in met een lagervet. Bij keramische lagers gebruik je geen vet, maar een keramische olie of vet.
Verschillen in lagers
Sommige lagers zijn makkelijker bereikbaar dan andere. De lagers in je derailleurwieltjes kun je bijvoorbeeld makkelijker onderhouden dan de lagers in je wielen. Wiellagers zitten vaak verborgen achter een kap in de as van het wiel. Dat voorkomt voor een deel dat er vuil bij komt, maar kan het ook moeilijk maken om bij het lager te komen voor onderhoud. Als er eenmaal vuil in de lager komt, gaat dit er daardoor ook niet snel meer uit. Daarom kun je overwegen je fiets regelmatig naar de fietsenmaker te brengen, zodat de lagers tijdig kunnen worden schoongemaakt of vervangen. Dat zelfde geldt voor trapaslagers en balhoofdlagers. De lagers in de trapas en pedalen kunnen snel slijten als de aandrijflijn sterk vervuild is. Deze smeer kan bij de lagers komen en veel interne slijtage veroorzaken. Door je ketting regelmatig schoon te maken, verleng je dus ook de levensduur van deze lagers. Ook bij de balhoofdlagers kan vuil komen, zeker het onderste lager heeft het zwaar te verduren. Het opspattend water en vuil van het voorwiel komt namelijk al snel bij dit lager uit.
Dure of goedkope lagers?
Lagers zijn niet alleen te verkrijgen in alle denkbare maten, maar ook in verschillende prijsklassen. De duurste lagers zijn vaak keramisch. De kogels in deze lager zijn ronder, gladder en harder dan goedkopere lagers. Daardoor hebben ze veel minder weerstand ten opzichte van standaard RVS lagers. Duurdere lagers hebben echter vaak een minder stevige seal om de rolweerstand te minimaliseren. Dat betekent wel dat deze lagers om meer onderhoud vragen. Er kan immers sneller vuil in de lager dringen. Een dure lager staat dus niet garant voor een langere levensduur als je hem niet goed onderhoud.
